Parkinson hastalığı araba kullanma kabiliyetini etkiler mi?
Parkinson hastalığının semptomları ve Parkinson için kullanılan bazı ilaçların yan etkileri araba kullanma kabiliyetinizi kötü yönde etkileyebilir. Yaşınızın da bu konuda bir etkisi olabilir. 1999’da ‘National Centre for Injury Prevention and Control’ tarafından yapılan bir araştırmada 65-74 yaş gurubu insanlarda ‘motorlu araçlarda yaralanma’nın ölüm sebepleri arasında ilk sırada yer aldığı belirlenmiştir.
Parkinson hastası olmanız kötü araba kullanacağınızın bir belirtisi değildir. Fakat ileri safhada Parkinson hastası olan sürücülerin kaza yapma riski yüksektir.
Parkinson hastalığı araba kullanma kabiliyetini nasıl etkiler ?
Parkinson hastalığı ilerledikçe kas hareketleri ve tepkileri yavaşlar. Tepkilerin ve reflekslerin yavaşlamasından dolayı Parkinson hastalarının ani durumlara tepki göstermesi normalden daha uzun sürer. Parkinson hastalarının mesafe ve bilgi algılama yeteneği de zarar görmüş olabilir. Bu nedenle Parkinson hastası olan şöförler bir trafik ışığının mesafesini algılamakta, arabayı bir şerit içinde tutmakta, kör noktayı kontrol etmekte, şerit değiştirmekte ve dönmekte zorlanabilirler. Parkinson hastalarının dikkatleri daha kolay dağılabildiği için kaza yapma riskleri de artar. Parkinson tedavisi için kullanılan bazı ilaçların bulanık görme, baş dönmesi, ani uyku isteği gibi yan etkileri olabilir ve bunlar araba kullanırken tehlikeli olabilir.
Ne zaman araba kullanmayı bırakmalıyım?
Kendi kendinize bu kararı vermek veya şöförlük kabiliyetinizi ölçmek zor olabilir. Çoğu kişi araba kullanmak konusunda kendini olduğundan daha üstün görür ve araba kullanmalarının tehlikeli olduğunu fark etmeyebilirler. Bu konuda ailenize ve yakın arkadaşlarınıza danışmanız size yardımcı olacaktır. Onların dediklerini dinleyin ve tavsiyelerini dikkate alın. Dolu yollarda, gece veya hava kötüyken araba kullanmaktan her zaman sakının.
Eğer artık araba kullanırken kendinizi rahat hissetmiyorsanız ‘defensive driving’ kurslarına yazılabilirsiniz. Ayrıca size yakın bir araba kursunda araba kullanma kabiliyetinizi ölçmek için bir sınava girebilirsiniz. Eğer sınavdan kalırsanız ehliyetiniz iptal olabilir. Bunun olmasını istemiyorsanız bir deneme sınavı yapabilirsiniz.
Yol dışı bir kabiliyet ölçümü için bir rehabilitasyon merkezinde hafıza ve tepki sürelerinizi ölçtürebilirsiniz. Oradaki uzmanlar sonuçlara bakarak size araba kullanma kabiliyetinizin ne durumda olduğu söyleyebilirler.
Eğer ileri safhada olan bir Parkinson hastası iseniz araba kullanmaktan vazgeçmeyi düşünmelisiniz. İlaçların dozu yükseltiğinde veya ilaçlar değiştiğinde daha dikkatli olmakta fayda vardır.
Hasta bakıcı nasıl yardımcı olabilir?
Hasta bakıcının görevlerinden biri de Parkinson hastası araba kullanırken ona saygılı bir şekilde yaptığı hataları göstermektir. Hasta bakıcı kişiyi araba kullanmasının güvenli olmadığına ikna etmek zorunda kalabilir. Araba kullanma testi veya bir profesyonelin görüşünü almak da faydalı olabilecektir. Hasta bakıcı ayrıca şehrin metro veya otobüs sistemini kullanma, taksi kullanma gibi araba kullanmaya alternatif olabilecek başka seçenekler önerebilir. Taksi kullanmak pahalı gibi görünse de araba sahibi olmak da bir o kadar pahalıdır. Bu ikisi maddi açıdan birbirine yakındır. Aile ve arkadaşlar da bu konuda hastayı gitmek istediği yere götürerek yardımcı olabilir.
Benim sorumluluğum nedir?
Araba kullanmak bir bireyin hayatının büyük bir parçası olabilir ve bunu bırakmak zor gelebilir. Fakat kendi güvenliğiniz ve yoldaki başka insanların güvenliği de dikkate alınmalıdır. Eğer araba kullanmanızın yola çıkmak için güvenli bir seviyede olduğunu düşünmüyorsanız bu konuyu doktorunuzla konuşarak yardım alabilirsiniz.